Over de leer van de Nikolaïeten en de werken van de Nikolaïeten is vanuit de Bijbel niet veel bekend. Wij weten alleen dat de leer van de Nikolaïeten en de werken van de Nikolaïeten in Efeze en Pergamum voorkwamen en dat Jezus deze leer en werken haatte. De gemeente in Efeze was een geestelijke volwassen gemeente, die de werken van de Nikolaïeten haatte, net als Jezus (Openbaring 2:6). Maar de gemeente in Pergamum was blijkbaar niet zo volwassen in het zoonschap. Want alhoewel zij vasthielden aan de Naam van Jezus en het geloof in Jezus Christus niet hadden verloochend, hielden sommigen van hen vast aan de leer van de Nikolaïeten. De leer van de Nikolaïeten en de werken van de Nikolaïeten werden niet door de gemeente in Pergamum gehaat, zoals wel het geval was in de gemeente in Efeze. Aangezien Jezus deze leer en werken haatte en niet naar Zijn wil waren, riep Hij de gemeente in Pergamum op, om de leer van de Nikolaïeten en de werken, die daaruit voortkwamen, weg te doen uit hun midden. Als zij zouden weigeren, dan zou Jezus spoedig komen en strijd tegen hen voeren met het zwaard van Zijn mond (Openbaring 2:15-16). Maar wat hield deze leer van de Nikolaïeten in? Wat waren de werken van de Nikolaïeten? En wie waren de Nikolaïeten in de Bijbel.
Nicolaüs uit Antiochië
Alhoewel wij in de Bijbel alleen in het Boek Openbaringen lezen over de Nikolaïeten en dat Jezus de werken van de Nikolaïeten haatte, kwamen de Nikolaïeten wel voor in de geschriften van een aantal oude kerkvaders. Volgens sommigen van hen waren de Nikolaïeten de volgelingen van Nicolaüs, een proseliet uit Antiochië. Deze Nicolaüs uit Antiochië wordt benoemd in Handelingen hoofdstuk 6 als één van de zeven diakenen van de eerste gemeente van Christus, die werden aangesteld door de apostelen over de weduwen en hun dagelijks onderhoud.
Doordat de gemeente in Jeruzalem in aantal toenam ontstond er gemor bij de Grieks sprekende tegen de Hebreeën, omdat hun weduwen bij de dagelijkse verzorging werden verwaarloosd. Aangezien de twaalf apostelen zich volledig gaven aan gebed en de bediening van het Woord, zochten zij onder de discipelen naar zeven mannen, die goed bekend stonden en vol van de Heilige Geest en wijsheid waren, die zij voor deze taak konden aanstellen. Nicolaüs uit Antiochië was één van deze zeven mannen, die werd uitgekozen en als diaken werd aangesteld.
Nicolaüs was niet geboren als Jood, maar was een heiden en kwam uit Antiochië. Nicolaüs had zich bekeerd tot het Jodendom. Hij had zich laten besnijden in het vlees en onderhield de wet van Mozes. Vervolgens bekeerde Nicolaüs zich vanuit het Jodendom tot het Christendom.
Op grond van zijn geloof ontving Nicolaüs de doop met de Heilige Geest. Want deze zeven mannen, die werden gekozen, waren wijze mannen, die goed bekend stonden en vol waren van de Heilige Geest. Nicolaüs werd aangesteld als diaken en kreeg de verantwoordelijk voor de dagelijkse verzorging van de weduwen.
Volgens de vroege kerkvaders (o.a. Irenaeus, Hippolytus, Eusebius, Epiphanius, Theodoret, Isidore van Sevilla en Clement) week Nicolaüs af van de gezonde leer van Jezus Christus en de apostelen en bracht een valse leer in de gemeente van Christus. Sommigen bestempelde de Nikolaïeten als een gnostische sekte. En alhoewel een aantal kerkvaders schreven dat de Nikolaïeten volgers van Nicolaüs uit Antiochië waren, schreef o.a. Clement dat de Nikolaïeten volgers van een andere Nicolaüs waren. Hoe het ook zij, de Nikolaïeten waren afgeweken van de zuivere leer van Jezus en de apostelen en door hun valse leer waren zij op zelfverkozen wegen gegaan, die tot zonde leidden.
De leer van de Nikolaïeten en de werken van de Nikolaïeten
De leer van de Nikolaïeten en werken van de Nikolaïeten kwamen voort uit het verkeerd interpreteren van de genade van God, die door de apostelen werd verkondigd. Zij misbruikten de genade en de vrijheid in Christus om in hun vleselijke (seksuele) lusten en begeerten van het vlees te volharden.
Zij geloofden en verkondigden dat een mens gered is door genade en het niet uitmaakt hoe je leeft. Door het geloof in Jezus is de geest van de mens gered, maar aangezien jij gebonden bent door het vlees, waarin het kwaad aanwezig is, zul jij altijd een zondaar blijven. En omdat jij altijd een zondaar blijft, zul jij blijven zondigen. Met de geest dien jij God, maar gedurende het leven op aarde, blijf jij de lusten en begeerten van het vlees dienen.
Zij zeiden eigenlijk, dat jij God dient met jouw geest, maar dat jij de duivel blijft dienen met jouw vlees (ziel en lichaam).
Maar Jezus zegt, dat een persoon niet verdeeld kan zijn en niet twee heersers van twee koninkrijken kan dienen.
De mens leeft in het Koninkrijk van God en dient God of de mens leeft in het koninkrijk van de duivel en dient de duivel (Mattheüs 4:10, 6:24, Lucas 4:8, Lucas 16:13).
Een mens kan zeggen dat hij of zij gelooft en is gered, maar het spreken en de daden van een mens bewijzen of dit werkelijk het geval is.
Als jij doet wat het Woord zegt en de wil van God doet, dan behoor jij God toe. Maar zolang jij met jouw vlees de duivel blijft dienen door de wil van het vlees te doen en te blijven volharden in zonde, dan is de duivel niet jouw vijand maar jouw meester en behoor jij hem toe. Want jij luistert naar hem, gehoorzaamt hem en doet zijn wil (o.a. Johannes 8:44, 1 Johannes 3:8)
Elk koninkrijk dat tegen zichzelf is verdeeld kan niet standhouden. Jij kunt niet met jouw geest God dienen in het Koninkrijk van God en met jouw vlees de duivel blijven dienen in het koninkrijk der duisternis. Dat is een grote leugen van de duivel, die de Nikolaïeten destijds en vele gelovigen vandaag de dag, geloven.
De Nikolaïeten misbruikten de vrijheid in Christus en sloten compromissen met de wereld en leefden in losbandigheid. Zij lieten zich in met seksuele onreinheden (hoererij) en afgoderij en namen heidense rituelen en praktijken over en pasten deze toe in het Christelijke geloof en in de gemeente. Zij volgden de onreine lusten en begeerten van hun vlees en leefden in losbandigheid, net als de heidenen.
De geest van de Nikolaïeten
De demonische machten, die werkzaam waren in het leven van Nicolaüs en de Nikolaïeten zijn vandaag de dag nog steeds actief en werkzaam en proberen de levens van gelovigen binnen te komen en hen op dwaalwegen te leiden. Aangezien leiders invloed hebben op de levens van mensen is het doelwit van de duivel de geestelijke leiders van de gemeente. Daarom behoren geestelijke leiders hun leven toe te wijden aan Jezus Christus en zich te onderwerpen aan de wil van God en hun denken rein te houden en zich niet in te laten met de wereld. Want hierdoor zullen demonische machten ongestoord binnenkomen in hun denken. Zij zullen geestelijke leiders verleiden en hen op dwaalwegen leiden door middel van visioenen, openbaringen, profetieën, filosofieën, ervaringen en eigen interpretaties van het Woord.
De duivel weet, dat als jij een geestelijke leider weet te overtuigen van een dwaalleer, jij niet alleen het leven van de leider hebt gewonnen, maar ook de levens van de mensen, die de leider volgen. Want als de leider de dwaalleer gelooft en verkondigt, zullen de volgers de dwaalleer ook geloven en volgen.
Kijk maar naar de duivel en de gevallen engelen. Toen de duivel ongehoorzaam werd aan God bleven zijn volgers hem trouw en bleven hem volgen, waardoor zij ook van hun positie vielen en op de aarde werden geworpen.
De Nikolaïtien volgden hun leider Nicolaüs en hadden hem verheven boven God en Zijn Woord. Dit werd zichtbaar door hun werken en het leven dat zij leidden.
En zo zijn er, net als Nicolaüs en vele andere leiders die destijds leefden (2 Petrus 2, 1 Johannes 4:1, Judas 1), nog steeds vele valse leiders oftewel dwaalleraars in de gemeente, die zichzelf als god hebben verheven en vele volgers hebben, die hun leider en hun dwaalleringen blindelings volgen (Lees ook: ‘Vele herders leiden de schapen naar de afgrond‘).
De meerderheid van de gelovigen doen zelf géén onderzoek in het Woord en vergelijken de leringen, die worden gepredikt niet met de waarheid van het Woord. Zij laten zich niet onderwijzen door het Woord en de Heilige Geest, maar geloven alles wat de geestelijke leider zegt en nemen het aan als de waarheid.
Door dwaalleringen is ook in deze tijd de prediking van de genade en de vrijheid in Christus in vele gemeenten uit zijn verband gehaald en misbruikt om te kunnen blijven leven naar de lusten en begeerten van het vlees en het vlees te blijven dienen en in zonde te volharden. Net als bij de Nikolaïeten, die beweerden dat het niet uitmaakt hoe jij leeft, aangezien het vlees toch al kwaad is en jij door het geloof bent gered. Maar de duivel en zijn handlanger (demonen) geloven ook en zij zijn niet gered.
“Wat noemt gij Mij Heere, Heere en doet niet wat Ik zeg?”
Als jij gelooft in Jezus Christus en Hem volgt, dan zal jij doen wat Hij zegt en zal jij je niet inlaten met de werken van het vlees, want jij hebt jouw vlees; jouw oude leven, in Christus afgelegd. Als jij de werken van het vlees blijft doen, dan bewijst dit dat jouw vlees nog niet is afgelegd en jij de werken van het vlees niet hebt gekruisigd.
Jezus gebood de gemeente van Pergamum om zich te bekeren van onder andere de werken van de Nikolaïeten en zich niet in te laten met afgoderij en hoererij, maar deze weg te doen uit hun midden, want anders zou Jezus spoedig komen en strijd tegen hen voeren met het zwaard van Zijn mond. De woorden van Jezus gelden nog steeds voor Zijn Gemeente. Laten wij Jezus gehoorzamen en doen wat Hij zegt.
‘Wees het zout der aarde’
Bron: Thayer’s Greek Lexicon, Zondervan’s illustrated Bible dictionary, Bible encyclopedia, Wikipedia
